مقایسه سه نوع قابلمه ی گرانیتی، استیل و تمام چدن

انتخاب قابلمه مناسب یکی از مهم‌ترین تصمیمات در تجهیز آشپزخانه است، زیرا مستقیماً بر کیفیت پخت غذا و راحتی آشپزی تاثیر می‌گذارد. در میان انواع مختلف قابلمه‌ها، مدل‌های گرانیتی، استیل و چدن به دلیل ویژگی‌های خاص خود، محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. اما سوال اصلی اینجاست: کدام قابلمه برای شما انتخاب بهتری است؟ در این مطلب، به بررسی دقیق ویژگی‌ها، مزایا، معایب و مقایسه قابلمه‌های گرانیتی و استیل و چدنی می‌پردازیم تا شما بتوانید با آگاهی کامل بهترین تصمیم را بگیرید. با ما همراه باشید.

بررسی کامل قابلمه گرانیتی

قابلمه‌های گرانیتی یکی از محبوب‌ترین انواع ظروف آشپزی مدرن به شمار می‌روند که به خاطر ظاهر جذاب و ویژگی‌های فنی خوب، طرفداران زیادی دارند. برخلاف تصور عمومی، قابلمه گرانیتی کاملاً از سنگ گرانیت ساخته نشده؛ بلکه معمولاً از چند لایه تفلون یا سرامیک ساخته می‌شود که با روکشی شبیه به سنگ گرانیت پوشانده شده است. این روکش باعث می‌شود قابلمه خاصیت نچسب بودن داشته باشد و ظاهر بسیار شیکی به آن بدهد.

از نظر عملکرد، قابلمه‌های گرانیتی حرارت را به صورت یکنواخت پخش می‌کنند که باعث می‌شود غذا به صورت یکنواخت پخته شود. همچنین وزن سبکی دارند و کار کردن با آن‌ها برای آشپزهای خانگی بسیار راحت است. یکی از مهم‌ترین مزایای این قابلمه‌ها خاصیت نچسب بودنشان است که باعث می‌شود برای پخت غذاهای کم روغن یا بدون روغن انتخاب ایده‌آلی باشند.

 ظروف پخت و پز گرانیتی 

این ظروف برعکس اسمشان در اصل فلزی هستند و ربطی به سنگ گرانیت ندارند. به دلیل اینکه لعابی که برای روکش کردن این ظروف به کار برده می شود به ویژگی های ظاهری گرانیت شبیه هستند و به این ظروف گرانیتی می گویند.

ظروف گرانیتی به راحتی تمیز می شوند و نسبت به ظروف چدنی سبک تر هستند. این ظروف جز سطح های غیر واکنشی هستند به همین دلیل می توان همه ی غذاها را در آن پخت. در استفاده از ظروف گرانیتی باید مواظب خط وخش و ساییده نشدن لعاب آن ها باشید.

ظروف گرانیتی به دلیل جنسی که دارد، گرما را در خود نگه داشته و غذا دیرتر از ظروف معمولی دیگر در آن می سوزد. پاک کردن و تمیز کردن گرانیت بسیار ساده است. قابلمه های گرانیتی به دلیل نچسب بودن، مصرف روغن را کاهش می دهد. قابلمه های گرانیتی به گونه ای است که مزایای سرامیک و تفلون را در خود جای داده است. 

با این حال، قابلمه گرانیتی معایبی هم دارد. مهم‌ترین نکته این است که اگر سطح آن دچار خش یا آسیب شود، خاصیت نچسب بودنش کاهش می‌یابد و حتی ممکن است مواد مضر وارد غذا شود. به همین دلیل در استفاده از این قابلمه‌ها باید دقت زیادی شود، مثلاً نباید از قاشق‌های فلزی استفاده کرد و شست‌وشوی آن‌ها باید با اسفنج نرم انجام شود. در مجموع، قابلمه گرانیتی گزینه‌ای مناسب برای کسانی است که به دنبال پخت آسان‌تر، ظاهر زیبا و وزن کم هستند، اما باید به نگهداری صحیح آن توجه ویژه داشته باشند تا عمر مفید قابلمه افزایش یابد.

نکات مهم هنگام استفاده از قابلمه گرانیتی 

برای پخت و پز حتما از قاشق های پلاستیکی یا چوبی استفاده کنید و از استفاده قاشق های فلزی جلوگیری کنید چون باعث ایجاد خط و خش در ظروف گرانیتی می شود. برای پخت و پز حتما قابلمه را بر روی شعله و حرارت ملایم قرار دهید.

برای شستن ظروف گرانیتی از مواد شوینده استاندارد استفاده کنید و از استفاده مواد شوینده ی قوی جلوگیری کنید چون باعث از بین رفتن لایه ی گرانیتی می شود. همچنین در شست و شو از ابرهای نرم استفاده کنید و از سیم ظرف شویی استفاده نکنید.

مزایای قابلمه گرانیتی 

پوشش گرانیتی که در داخل قابلمه های گرانیتی وجود دارد، عمر بالاتر و ماندگاری بیشتری نسبت به سرامیک دارد.

از این ظروف در داخل فر بدون هیچ مشکلی می توان استفاده کرد.

این ظروف هرگز زنگ نمی زنند و عطر و طعم غذا را تغییر نمی دهند.

گرانیت ها رنگ تیره ای دارند و به همین دلیل گرما را سریعتر جذب می کنند و زمان پخت کاهش پیدا می کند.

در تولید این ظروف از رنگ ومواد شیمیایی استفاده نمی شود بر خلاف سایر جنس ها.

توزیع حرارت در این سطوح به دلیل سنگی بودن یکپارچه است و غذا به صورت یکنواخت می پزد.

این ظروف عمر بالایی نسبت به جنس های دیگر دارند.

لایه ی نچسبی که داخل این ظروف قرار دارد، امکان پخت غذا بدون روغن هم می دهد.

در این ظروف غذا دیرتر می سوزد و دلیل این موضوع وجود پوشش سنگی است.

تمیز کردن این ظروف به دلیل سطح صاف و صیقلی که این ظروف دارند بسیار راحت است.

بررسی کامل قابلمه استیل

قابلمه‌های استیل یکی از محبوب‌ترین و قدیمی‌ترین انواع ظروف آشپزی در جهان هستند که به دلیل دوام فوق‌العاده، ایمنی بالا و کیفیت پخت عالی، جایگاه ویژه‌ای در آشپزخانه‌های حرفه‌ای و خانگی دارند. این قابلمه‌ها معمولاً از فولاد ضدزنگ (Stainless Steel) ساخته می‌شوند که ترکیبی از آهن، کروم و نیکل است. این ترکیب باعث می‌شود قابلمه در برابر زنگ‌زدگی، خوردگی و واکنش‌های شیمیایی با مواد غذایی بسیار مقاوم باشد.
یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های قابلمه استیل، بی‌اثر بودن آن در برابر مواد غذایی است؛ به این معنی که طعم و رنگ غذا را تغییر نمی‌دهد و با مواد اسیدی مانند گوجه‌فرنگی یا لیمو واکنش نشان نمی‌دهد. همچنین استیل رسانای ضعیفی برای حرارت است، به همین دلیل بسیاری از قابلمه‌های با کیفیت استیل دارای لایه میانی آلومینیوم یا مس هستند تا پخش حرارت را بهبود بخشند.

مزایای ظروف استیل

قابلمه های استیل در برابر زنگ خوردگی، خش و غرشدگی بسیار با دوام و مقاوم هستند.

استیل ضد رنگ واکنشی با غذاهای قلیایی یا اسیدی نمی دهد و روی رنگ و طعم غذا اثر نمی کند بنابراین برای پخت و پز هر غذایی استفاده می شود. فقط به این نکته توجه کنید که مواد غذایی اسیدی مثل آبلیمو، گوجه و غیره را به مدت طولانی در این ظروف نگهداری نکنید.

قابلمه های استیل را هم در ماشین ظرفشویی می توان شست هم به صورت دستی. شست و شوی دستی برای حفظ درخشندگی و افزایش طول عمر بهتر است. برای شست و شو از سیم های زخیم و زبر، شوینده های نا مناسب و سفید کننده استفاده نکنید.

برای از بین بردن سوختگی روی ظروف استیل از ترکیب سرکه و جوش شیرین استفاده کنید. از ترکیب نمک و آبلیمو برای براق و شفاف کردن ظروف استیل می توان استفاده کرد. قابلمه های استیل برای درون فر هم قابل استفاده هستند .

سلامت قابلمه های استیل دلیل مهمی برای استفاده از این ظروف برای پخت و پز است. مصرف غذای سالم و پرهیز از موادی که سلامت انسان را تهدید می کند از دیرباز یکی از دغدغه های مردم بوده است. کاسه ها یکی از ابزارهای مهم در آشپزخانه هستند زیرا ارتباط مستقیمی با سلامت غذا دارند. طبق استانداردهای جهانی، ظروف استیل سالم ترین ظروف پخت و پز محسوب می شوند که در هنگام گرم شدن و مخلوط شدن با غذا واکنشی نداشته و غذا را کاملا در سلامت پخت می کند.

معایب ظروف استیل 

جنس استیل به تنهایی در رسانندگی گرما ضعیف هستند. پس اگر قصد خرید ظروف استیل را دارید، ظروفی بخرید که با مس و آلومینیوم ترکیب شده باشد. 

برای تقویت رسانندگی گرما در ظروف استیل، آن ها را چند لایه می سازند و در لایه ی میانی از آلومینیوم، مس یا هر فلز دیگری که در رسانایی گرما بهتر از استیل باشد، استفاده می کنند. اگر در ظروف استیل از مس استفاده شود در مقایسه با آلومینیوم، قیمت بالا تری دارد.

از قابلمه های استیل بیشتر برای پخت و پز غذاهای آب دار استفاده می شود. اگر غذا به ته قابلمه چسبید، با کمی سرکه یا استیل شو آن را ترمیم کنید.

چسبندگی ظروف استیل می تواند یکی دیگر از معایب آن باشد که همانطور که گفتیم اگر با حوصله و دقت از این ظروف استفاده کنید این مشکل را نخواهید داشت. در حین پخت، اگر غذا را در دمای مناسب و ملایم بپزید و زمان بیشتری را برای پختن غذا بگذارید، مواد به قابلمه نمی چسبند. در واقع کار با قابلمه استیل گزینه بسیار مناسبی برای کسانی است که به آشپزی علاقه دارند، زمان کافی را به آن اختصاص می دهند و مراقب سلامتی خود و اعضای خانواده خود هستند.

بررسی ظروف چدنی

اگر قصد خرید قابلمه چدن را دارید باید بدانید که این ظروف از وزن زیادی برخوردار هستند و برای افرادی مناسب می باشند که می توانند به راحتی آن ها را جابجا کنند. به طور مثال اگر شما یک سالمند هستید و توانایی زیادی در آشپزی ندارید پیشنهاد می کنیم به سراغ قابلمه استیل بروید. زیرا استیل سبک تر است و جابجایی آن نیز آسان تر می باشد.

در سال های گذشته بعد از خرید ظروف چدن، باید آن ها را روغن کاری می کردیم تا خاصیت غیرچسبندگی پیدا کنند. اما امروزه برندهای تولیدکننده اقدام به روغن کاری در کارخانه می کنند و یا آن ها را با روکش ساخته و روانه بازار می کنند. واقعیت این است که استیل و چدن هر دو نیاز به مراقبت و نگهداری دارند تا طول عمر و عملکرد آن ها حفظ شود.

ظروف چدن به دلیل آنکه از فلزاتی مانند آهن و کربن ساخته می شوند بسیار سنگین هستند و می توان گفت که سنگین ترین ظروف موجود در بازار چدن است. این ظروف علی رغم تصور عامه، امکان شکستگی دارند و باید به شدت مراقب آن ها باشید.

اکیدا توصیه می شود از قرار دادن ظروف چدن در ماشین ظرفشویی خودداری کنید. زیرا شوینده هایی که در ماشین ظرفشویی مورد استفاده قرار می گیرند بسیار قوی هستند و می توانند به روکش این ظروف آسیب بزنند. از دیگر مواردی که در مقایسه ظروف چدن با استیل وجود دارد این است که ظروف چدن بلافاصله بعد از شستشو باید خشک شوند. اما این موضوع در خصوص ظروف استیل اهمیت چندان زیادی ندارد.

طبق تحقیقاتی که انجام گرفته نشان می دهد که ظروف چدن باعث واکنش و تغییر رنگ غذا می شوند. به طور مثال اگر خورش فسنجان در قابلمه چدن طبخ کنید شاهد تیره تر شدن آن خواهید بود. افرادی که دچار کم خونی هستند می توانند از این ظروف برای رفع کم خونی بهره بگیرند. زیرا ساختار آن ها از آهن است. در حال حاضر برای خرید قابلمه چدن می توانید به سراغ برند نالینو بروید. قابلمه نالینو از نظر کیفیت و متریال در جایگاه ویژه ای قرار گرفته و به عنوان یکی از برترین برندهای موجود در ایران شناخته شده است.

اگر چدن با روکش تولید شود کاملا نچسب خواهد بود. اما اگر فاقد روکش باشد باید از روش هایی برای ایجاد این خاصیت در آن استفاده کرد. به طور مثال اگر برای نخستین بار آن را خریداری کرده اید باید ابتدا روغن کاری کنید و سپس آشپزی با آن را آغاز کنید.

چدن جزو ظروفی است که قادر است گرما را در مدت زمانی طولانی در خود نگه دارد و به راحتی خنک نشود. توجه داشته باشید که اگر قصد خنک کردن این ظروف را دارید آن را به یکباره زیر آب سرد قرار ندهید. زیرا شوک حرارتی باعث تخریب آن خواهد شد. خصوصا اگر ظروف چدن دارای روکش باشند.